دانلود فایلی با مشخصات شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص نام فایل : شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص فرمت : .doc تعداد صفحه/اسلاید : 17 حجم : 83 کیلوبایت بسم الله الرحمن الرحيم شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی نقدی بر نوشتار «بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی» مندرج در روزنامۀ شرق شمارۀ 713 امامت یکی از آموزه های مهم اسلامی است که از دیر زمان مورد اهتمام و بحث و تحقیق مذاهب و متفکران اسلامی بوده است در این میان شیعۀ امامیه برای امامت اهداف، رسالت ها و شاخص هایی را تعریف کرده است که به سبب آنها، امامت در تفکر شیعی از جایگاه و اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است و اگر دیگر مذاهب اسلامی، امامت را از واجبات فقهی می دانند، شیعه آن را از اصول اعتقادی می شمارد. اجرای احکام و حدود اسلامی، برقراری امنیّت و گسترش عدالت و دفاع از کیان اسلام و مسلمین از مهمترین اهداف امامت و مسئولیّتهای امام است که شیعه و اهل سنّت بر آنها توافق دارند اما شیعه، علاوه بر امور یاد شده، تبیین معارف و احکام اسلامی و صیانت فکری و معنوی اصول و فروع اسلامی را نیز از اهداف امامت می داند. بدیهی است که تحقق این آرمان به صورت مطلوب، بدون برخورداری امام از علم کامل نسبت به معارف و احکام اسلامی و عصمت علمی و عملی او امکان پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر، عصمت و علم کامل به شریعت، از صفات درونی است و تشخیص آن برای افراد، از طریق متعارف ممکن نیست. بدین جهت راه تعیین امام، منحصر در نص شرعی است و نص شرعی نیز متفرع بر نصب الاهی می باشد. بر این اساس، مهمترین شاخصه های امامت در تفکر شیعی عبارتند از: علم کامل به احکام و معارف اسلامی، عصمت علمی و عملی، نصب الاهی و نص شرعی. افضلیت امام بر افراد مشمول امامت او نیز از دیگر شاخص های مهم امامت است که برخی از متکلمان غیر شیعی نیز در حد شرط کمال یا شرط لزوم به صورت مقیّد پذیرفته اند. در نوشتاری که در شمارۀ 713 روزنامۀ شرق، ص18 با عنوان بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی منتشر گردیده ادعا شده است که مفهوم امامت در جهان تشیع دچار استحاله گردیده و در صفات امام و شاخص های امامت، تحول رخ داده است بدین صورت که در قرن اول و دوم، امام با اوصافی غیر از آنچه در قرنهای سوم و چهارم و پس از آن شهرت و رسمیّت یافته است، معرفی شد. آن چه در آن دوران مطرح بود، عمل به قرآن، حق مداری، عدالت، تهذیب نفس، اقامۀ دین، عقل درایتی در مقابل عقل روایتی و افضلیت علمی بود و از نصب الاهی و نص شرعی، عصمت و علم غیب به عنوان اوصاف امام و شاخص های امامت سخنی به میان نیامده بود. این اوصاف چهارگانه، توسط متکلمان شیعه در قرنهای سوم و چهارم مطرح شده است و به تدریج در شمار شاخص های رسمی امامت شیعی قرار گرفته و جزء بدیهیات و مسلمات مذهب شده است. برای اثبات این مدعا به سه روایت استناد شده است یکی سخن امام علی علیه السلام در خطبۀ سوم نهج البلاغه است که هنگامی که مردم برای بیعت با او به عنوان خلیفه پیامبر صلی الله علیه و آله اجتماع کرده بودند، فرمود: اگر حضور شما جمعیت انبوه نبود که با آن حجت بر من تمام شده و در نپذیرفتن مقام خلافت عذری ندارم و نیز اگر خداوند از عالمان پیمان نگرفته بود که بر ستمگری ظالمان و پایمال شدن حق مظلومان، سکوت نکنند، مسئولیت خلافت و امامت را نمی پذیرفتم. آن چه در این سخن امام علی علیه السلام در ارتباط با امامت مطرح شده است، دو چیز است: نداشتن عذر سکوت و قعود با وجود یاوران بسیار و مسئولیت عالمان دین در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان و مبارزه با ستمگران. نکتۀ مهم این است که امیر المومنین علیه السلام در این سخن، خود را به عنوان عالم دین معرفی می کند نه فردی معصوم و منصوب از جانب خداوند. دلیل دوم: سخن امام حسین(علیه السلام) است که در معرفی امام فرموده است: و لعمری ما الامام الا العامل بالکتاب و الاخذ بالقسط و الدائن بالحق و الحابس نفسه علی ذات الله. و امام مجری عدالت و پیرو حق است و نفس خویش را برای خدا به بند کشیده است؛ در این سخن امام حسین علیه السلام نیز از اوصاف چهارگانۀ متکلمان در مورد امامت، ذکری به میان نیامده است. دلیل سوم: کلامی است که هم از امام علی(علیه السلام) روایت شده و هم از امام حسین(علیه السلام). در آن کلام، فلسفۀ امامت و حکومت بیان شده است که عبارت است از: اصلاح امور مردم، دفاع از مظلومان و تامین امنیت آنان در برابر ظالمان، آشکار نمودن معالم دین و اقامۀ حدود شرعی «لنری المعالم من دینک و نظهر اصلاح فی بلادک فیأمن المظلومون من عبادک و تقام المعطله من حدودک» بر اساس این گونه سخنان در بیان اوصاف امام و شاخصهای امامت از اهل بیت علیهم السلام شیعیان آن دوران نیز از ویژگیهای امام و شاخصهای امامت تلقی جز مطالب مزبور نداشتند و امام را با اوصاف و شاخصهای چهارگانۀ کلامی(نصب الاهی، نص شرعی، عصمت و علم غیب) نمی شناختند. این دو تلقی از امامت، پی آمد مهم دیگری نیز در زمینۀ اسوه بودن امام دارد. زیرا بنا بر تلقی اول که اوصاف امام جنبۀ بشری و عادی دارند، اسوه بودن امام برای مردم کاملا ممکن است. زیرا اسوه بودن ، منوط به مسانخت و مشابهت میان امام و ماموم است و این که ماموم بتواند خود را به رتبۀ امام برساند. اوصافی که در سخنان یاد شده از امام علی و امام حسین علیهما السلام برای امام بیان شده است، همگی قابل تعمیم اند و دیگران هم می توانند به آنها دست یازند ولی اوصافی که متکلمان برای امام بیان کرده اند، جنبۀ فرابشری و قدسی دارد و دست یافتن به آن برای دیگران ممکن نیست. در این صورت چگونه می توانند امام را اسوۀ زندگی خود قرار داده، به او اقتدا کنند و امام گونه شوند؟ ارزیابی و نقد 1. متکلمان امامیه که در این بحث مورد نظر می باشند آن دسته از متکلمانی اند که آثار و آرای کلامی آنان، به عنوان عقاید رسمی شیع امامیه به شمار می رود. شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، ابو الصلاح حلبی، محقق طوسی، ابن میثم بحرانی، سدید الدین حمصی، علامه حلی و فاضل مقداد، از برجسته ترین متکلمان امامیه در قرنهای چهارم تا نهم هجری بوده اند. آن چنان که آثار و آرا آنان همواره مورد توجه و استناد شیعیان امامیه بوده است. اگر چه هیچ یک از آنان از مقام عصمت برخوردار نبوده و مجال نقد و نظر در آرا کلامی آنان وجود دارد و چه بسا پاره ای از دیدگاه های آنان نیز مورد نقد پسینیان قرار گرفته است اما در مجموع، نمایندگان و سخنگویان رسمی کلام شیعه امامیه به شمار می روند. هیچ یک از این متکلمان، علم غیب را به عنوان یکی از اوصاف لازم امام و شاخص های ضروری امامت به شمار نیاورده اند بلکه آشکارا آن را رد کرده اند. شیخ مفید گفته است: «امامان اهل بیت علیهم السلام از ضمایر برخی افراد آگاه بودند و حوادث را قبل از وقوع آنها می دانستند. ولی این مطلب از صفات لازم و شرایط امامت آنان نیست ولی خداوند آنان را مورد اکرام ویژۀ خود قرار داده و چنین معرفت هایی را به آنان عطا کرده است تا موجب لطف در اطاعت از آنها و موجب تایید امامت آنان باشد با این حال نباید آنان را عالم به غیب نامید زیرای این نام مخصوص خداوند است که بالذات به اشیا عالم است.» آنچه در متون کلامی شیعه در باب علم امام، مورد تاکید واقع شده این است که امام باید نسبت به معارف و احکام شریعت، علم کامل و بالفعل داشته باشد و نیز باید به مصالح و مفاسد امور مردم و اصول و موازین مدیریت سیاسی، آگاهی کافی داشته باشد. این متکلمان نه تنها آگاهی امام از حقایق غیبی(جز معارف و احکام شریعت) را از صفات لازم امام ندانسته اند، بلکه آگاهی امام از زبان های فنون و حرفه های مختلف را نیز از شرایط لازم امام نشناخته اند. البته سخن در شرط بودن این آگاهی ها در امامت است نه آگاه بودن امام از آنها. اصولا عده ای از متکلمان، صفت عصمت را بی نیاز کننده از مطرح نمودن علم، به عنوان یکی از اوصاف امام دانسته و آن را در شمار صفات امام و شرایط امامت بیان نکرده اند. این جاست که باید از نویسندۀ مقاله «بازخوانی امامت» خواست تا دلیل خود را بر این مدعا که متکلمان امامیه، علم غیب را یکی از اوصاف امام دانسته اند، بیان کند. 2. اعتقاد شیعه به نصب الاهی و نص شرعی در باب امامت، از ابتکارات متکلمان امامیه در قرن سوم و چهارم نبوده، بلکه از نخستین روزهایی که مسالۀ امامت، مورد اختلاف مسلمانان قرار گرفت، مورد توجه و تاکید امامان اهل بیت علیهم السلام و شیعیان آنان بوده است. یکی از روشن ترین دلایل تاریخی این مطلب، احتجاج دوازده نفر از بزرگان مهاجرین انصار با ابوبکر است که همراه مشورت با امیر المومنین علیه السلام و توصیۀ ایشان در مسجد النبی و در حضور شماری از مسلمانان انجام گرفت. آنان در احتجاج خود، بیش از هر چیز بر منصوب بودن امیر المومنین علیه السلام به مقام امامت توسط پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله تاکید ورزیده اند. حدیث غدیر و حدیث منزلت از مهمترین نصوص امامت علی علیه السلام است که آن حضرت و دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام و نیز شیعیان در قرن های اول و دوم و پس از آن به آن استناد کرده اند. امیر المومنین علیه السلام در شورای شش نفره که توسط خلیفۀ دوم برای انتخاب خلیفه پس از او تعیین شده بودند، با استناد به حدیث غدیر و منزلت و دلایل دیگر، بر این که امامت، حق او است، احتجاج کرد. حضرت(زهرا سلام الله)، علیها امام حسن(علیه السلام)، عبدالله بن جعفر، عماربن یاسر، اصبغ بن نباته و دیگران نیز به حدیث غدیر بر امامت علی(علیه السلام) احتجاج کرده اند. مناظرۀ هشام بن حکم با عمرو بن عبید معتزلی در این باره که امام باید منصوب از جانب خداوند باشد، مشهور است. هشام تصریح کرده است که او، اساس این مناظره را از امام صادق(علیه السلام) آموخته است. امام رضا (علیه السلام) با استناد به این که امام، باید از صفات والایی چون عصمت و علم کامل به احکام شریعت برخوردار باشد و شناخت این صفات از توان مردم بیرون است. بر لزوم تعیین امام از جانب خداوند و معرفی او توسط پیامبر استدلال کرده است. امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با استناد به این که غرض از تعیین امام، این است که فردی مصلح که امکان و احتمال تبه کاری در او راه نداشته باشد، به امامت برگزیده شود و گزینش چنین فردی از توان مردم بیرون است، بر نظریۀ انتخاب در امامت، خط بطلان کشیده است. 3. در احادیث بسیاری از امامان اهل بیت(علیهم السلام ) روایت شده است، بر ضرورت وجود امام و پیشوای معصوم در میان امت اسلامی تاکید شده است. اگر چه در بیشتر این روایات، واژۀ عصمت به کار نرفته ولی مفاد و مضمون آن بیان شده است. همان گونه که دربارۀ نبوت نیز با این که عصمت نبی، فی الجمله از مسایل مورد اتفاق مذاهب اسلامی است و آنان بر این مطلب به آیات قرآن استناد می کنند ولی اصطلاح آن در قرآن نیامده است؛ چنان که در سنّت نیز رایج نبوده است. بنابراین آن چه در بحث عصمت پیامبر و امام مطرح می باشد، حقیقت آن است نه مفهوم و اصطلاح آن و این مضمون متضافر و بلکه متواتر است که زمین هیچ گاه از فردی از خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) که عالم به احکام دین باشد تا از تحریف های جاهلان یا معاندان جلوگیری کند و حق را از باطل بازشناسد، خالی نخواهد شد. امیر المومنین علیه السلام، در نهج البلاغه، در موارد گوناگون بر امامت و مرجعیّت علمی اهل بیت(علیهم السلام) به دلیل اینکه حق را به خوبی می شناسند و گمراهی و انحراف در آنان راه ندارد و پیروی از آنان رستگاری و نجات است، تاکید کرده است. امام رضا(علیه السلام) آشکارا معصوم بودن امام را یاد آور شده و تاکید نموده است که پیامبران و امامان، مصداق آیۀ «أفمن یهدی الی الحق احق أن یتبع أمن یهدی الا أن یهدی فما لکم کیف تحکمون» (یونس/35) می باشند. این آیه، یکی از دلایل افضلیت و عصمت امام می باشد. امام (علیه السلام) فرموده است: خداوند بدان جهت پیامبران و امامان را به ویژگی عصمت آراسته است تا حجت او بر مردم باشند. آن حضرت با استناد به آیۀ «لاینال عهدی الظالمین»(بقره/124) بر لزوم معصوم بودن امام و نفی شایستگی غیر معصوم در عهده دار شدن مقام امامت، استدلال کرده است. یکی از آیاتی که متکلمان بر عصمت امام بر آن استدلال کرده اند، آیۀ «أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمر منکم»(نساء/59) است. در روایات اهل بیت(علیهم السلام) اولی الامر به امیر المومنین (علیه السلام) و امامان از ذریۀ او تفسیر شده است. با توجه به دلایل و شواهد یاد شده، چگونه می توان گفت عصمت به عنوان یکی از صفات امام در قرن های اول و دوم مطرح و شناخته شده نبوده و در قرن سوم و چهارم توسط متکلمان شیعه، مطرح شده است؟ 4. آشکار ساختن نشانه های دین، اصلاح معیشت و معنویت مردم، دفاع از مظلومان و برقراری امنیت و گسترش عدالت که در سخنان امیر المومنین(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) به عنوان اهداف امامت و رسالتهای امام بیان شده است، اولا نافی اهداف دیگری چون تبیین معارف و احکام اسلام و بازشناساندن حق از باطل نمی باشد. چنان که این مطالب، در دیگر سخنان آنان بیان شده است و ثانیا: متکلمان شیعه نیز از این اهداف و وظایف غافل نبوده اند، ولی از آن جا که این مطالب، مورد اتفاق شیعه و اهل سنّت بوده است، آنان بر آن چه مختصات تفکر شیعی به شمار می رود، تاکید بیشتری داشته اند. 5. آنچه از کلام امام علی(علیه السلام) در خطبۀ شقشقیه که فرمود: ما أخذ الله علی العلماء الا یقاروا علی کظه ظالم و لاسغب مظلوم به دست می آید این است که امام(علیه السلام) یکی از عالمان اسلامی است و این که همۀ عالمان اسلامی در برابر مظلومان مسئولیّت دارند ولی بر این که علم امام (علیه السلام) از نظر کمیّت و کیفیت با علم دیگران همانند است و علم او به معارف و احکام اسلامی، جنبۀ عادی دارد و او از علم لدنّی و نیز از علم به حقایق غیبی برخوردار نیست، دلالت ندارد. سخنان امام(علیه السلام) در موارد دیگر، خلاف این مطلب را می رساند. چنان که در خطبۀ قاصعه آمده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین(علیه السلام) فرمود: «تو آنچه را من می بینم، می بینی و آنچه را من می شنوم، می شنوی ولی تو پیامبر نیستی» (قاصعه) مضافا دو کابرد خاص و عام دارد. کاربرد خاص آن، به امامت اهل بیت(علیهم السلام) اختصاص دارد و کابرد عام آن دیگر عالمان را هم شامل می شود. 6. از این که در سخن امام حسین(علیه السلام) در بیان اوصاف امام، از نصب الاهی، نص شرعی و عصمت به عنوان صفات امام یاد نشده است، استفاده نمی شود که آن حضرت این اوصاف را برای امام لازم نمی دانسته است زیرا امام(علیه السلام) در مقام بیان همۀ صفات امام نبوده است. امام حسین(علیه السلام) آن سخن را در شرایطی ایراد کرده است که اکثریت مردم، انتخاب و بیعت را به عنوان راه تعیین امام پذیرفته بودند و امام در مقام خطابه یا جدال احسن بود، می بایست در مقام امامت، مطالبی را بیان کند که مورد قبول همگان باشد و حجت را بر آنان تمام کند چنانکه امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در احتجاج با معاویه و پیروان او به همین شیوه احتجاج کرده است. 7. در مقالۀ «بازخوانی امامت» در باب اسوه بودن امام برای مردم آمده است: «اسوه بودن زمانی است که سنخیت و تشابهی بین امام و ماموم ممکن باشد. این مشابهت، در امکان رسیدن به مرتبه امام برای مامومین است. وقتی این صفات در آنها به حدی باشد که متکلمین فرموده اند، دیگر اسوه بودن از آن وجودهای محترم برمی خیزد». در این که سنخیّت و مشابهت میان امام و ماموم، نقش تعیین کننده ای در تحقق اهداف امامت و تربیت افراد دارد، سخنی نیست؛ بدین جهت است که خداوند، پیامبران را از جنس بشر برگزیده است نه از جنس فرشته «و لو جعلنه ملکا لجعلناه رجلا»(انعام/9) ولی این مطلب که الگوپذیری، آن گاه امکان دارد که ماموم بتواند در مرتبۀ وجودی امام قرار گیرد، هیچ گونه دلیل عقلی یا تجربی یا وحیانی ندارد و ادعایی بیش نیست. بلکه دلایل قطعی آن را مردود می سازد. امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا یادآور شده است که او، از شیعیان نخواسته است تا در صفات کمال، هم پایۀ او باشند چرا که آنان توانایی آن را ندارند. «الا و انکم لاتقدرون علی ذلک» آن چه امام(علیه السلام) از پیروان خود خواسته و در توان آنهاست، برگزیدن راه پرهیزکاری، پاکدامنی، مجاهدت، عفّت و سداد است: «و لکن اعینونی بورع و اجتهاد و عفه و سداد» وقتی امام سجاد (علیه السلام) که از سرآمدان بشر در عبادت و زهد است دربارۀ امیرالمومنین(علیه السلام) می فرماید: «من یقوی علی عباده علی بن ابی طالب» چه کسی توانایی آن را دارد که چون علی(علیه السلام) عبادت کند. امام حسین(علیه السلام) که فرموده است: «لکم فی اسوه» در روش و نگرش من برای شما، اسوه است. در جای دیگر خود را به عنوان یکی از خاندان نبوت معرفی کرده است؛ کسانی که خداوند، جهان را به خاطر آنان(یا به واسطۀ آنان) آفریده و به واسطه یا به خاطر آنان نیز پایان خواهد داد. «بنا فتح الله و بنا یختم» آیا این ویژگی که امام(علیه السلام) آن را در احتجاج با حاکم مدینه و مروان بن حکم که از او می خواستند با یزید، به عنوان خلیفۀ پیامبر و پیشوای مسلمانان بیعت کنند، فرموده است، از اوصاف عادی بشر است و دسترسی به آن برای دیگران امکان پذیر است؟ امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا فرموده است که هیچ یک از افراد امّت اسلامی را نمی توان با اهل بیت پیامبر مقایسه کرد «لایقاس آل محمد صلی الله علیه و آله من هذه الامه احد» اگر امکان دسترسی ماموم به مرتبۀ وجودی امام، شرط امکان اسوه بودن امام برای مردم باشد، این مطلب در باب اسوه بودن پیامبر نیز شرط خواهد بود. در آن صورت، باید افراد بتوانند خود را به مرتبۀ وجودی پیامبر برسانند و گیرنده و حامل وحی و شریعت شوند. در نادرستی این مطلب تردیدی نیست و نادرستی لازم، دلیل منطقی بر نادرستی ملزوم است و این سخن که اسوه بودن پیامبر، در جنبۀ بشری اوست «انا بشر مثلکم» نه در جنبۀ دریافت وحی و شریعت که نمی توان چون او شد(نوشتار بازخوانی امامت) اشکال پیشین را برطرف نمی سازد زیرا حاصل سخن مذکور این است که با این که افراد نمی توانند به خصلت فوق بشری پیامبر دست یازند، ولی می توانند از جنبۀ بشری او الگو برداری کنند و به آن نایل شوند. در این صورت داشتن صفات فوق بشری در پیامبر، مانع از اسوه بودن در جنبۀ بشری نیست. این سخن را در مورد امام نیز می توان گفت. بنابراین، بر متکلمان امامیه در اثبات صفاتی فوق بشری چون عصمت و علم لدنی برای امام اشکالی وارد نخواهد شد. ...شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص درحال پردازش درخواست لطفا منتظر بمانید ... منو صفحه اصلی درباره ما پشتیبانی خرید تماس با ما آرشیو مطالب سایتنقد و بررسی محصولات آرشیو محصولات فایلیکارآموزیکارآفرینیپروژه های دانشگاهیپیوند ها فروشگاه ساز رایگان فروش فایل فورکیاامکانات فروشگاه ساز و سایت ساز فورکیادیجی کالاhttps://dpads.ir/منبعدی پدزآمار بازدید بازدید امروز : 1742 بازدید دیروز : 1671 بازدید کل : 2754811 آرشیو محصولات فایلیپروژه های دانشگاهیشاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 صنام فایل : شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص فرمت : .doc تعداد صفحه/اسلاید : 17 حجم : 83 کیلوبایت بسم الله الرحمن الرحيم شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی نقدی بر نوشتار «بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی» مندرج در روزنامۀ شرق شمارۀ 713 امامت یکی از آموزه های مهم اسلامی است که از دیر زمان مورد اهتمام و بحث و تحقیق مذاهب و متفکران اسلامی بوده است در این میان شیعۀ امامیه برای امامت اهداف، رسالت ها و شاخص هایی را تعریف کرده است که به سبب آنها، امامت در تفکر شیعی از جایگاه و اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است و اگر دیگر مذاهب اسلامی، امامت را از واجبات فقهی می دانند، شیعه آن را از اصول اعتقادی می شمارد. اجرای احکام و حدود اسلامی، برقراری امنیّت و گسترش عدالت و دفاع از کیان اسلام و مسلمین از مهمترین اهداف امامت و مسئولیّتهای امام است که شیعه و اهل سنّت بر آنها توافق دارند اما شیعه، علاوه بر امور یاد شده، تبیین معارف و احکام اسلامی و صیانت فکری و معنوی اصول و فروع اسلامی را نیز از اهداف امامت می داند. بدیهی است که تحقق این آرمان به صورت مطلوب، بدون برخورداری امام از علم کامل نسبت به معارف و احکام اسلامی و عصمت علمی و عملی او امکان پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر، عصمت و علم کامل به شریعت، از صفات درونی است و تشخیص آن برای افراد، از طریق متعارف ممکن نیست. بدین جهت راه تعیین امام، منحصر در نص شرعی است و نص شرعی نیز متفرع بر نصب الاهی می باشد. بر این اساس، مهمترین شاخصه های امامت در تفکر شیعی عبارتند از: علم کامل به احکام و معارف اسلامی، عصمت علمی و عملی، نصب الاهی و نص شرعی. افضلیت امام بر افراد مشمول امامت او نیز از دیگر شاخص های مهم امامت است که برخی از متکلمان غیر شیعی نیز در حد شرط کمال یا شرط لزوم به صورت مقیّد پذیرفته اند. در نوشتاری که در شمارۀ 713 روزنامۀ شرق، ص18 با عنوان بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی منتشر گردیده ادعا شده است که مفهوم امامت در جهان تشیع دچار استحاله گردیده و در صفات امام و شاخص های امامت، تحول رخ داده است بدین صورت که در قرن اول و دوم، امام با اوصافی غیر از آنچه در قرنهای سوم و چهارم و پس از آن شهرت و رسمیّت یافته است، معرفی شد. آن چه در آن دوران مطرح بود، عمل به قرآن، حق مداری، عدالت، تهذیب نفس، اقامۀ دین، عقل درایتی در مقابل عقل روایتی و افضلیت علمی بود و از نصب الاهی و نص شرعی، عصمت و علم غیب به عنوان اوصاف امام و شاخص های امامت سخنی به میان نیامده بود. این اوصاف چهارگانه، توسط متکلمان شیعه در قرنهای سوم و چهارم مطرح شده است و به تدریج در شمار شاخص های رسمی امامت شیعی قرار گرفته و جزء بدیهیات و مسلمات مذهب شده است. برای اثبات این مدعا به سه روایت استناد شده است یکی سخن امام علی علیه السلام در خطبۀ سوم نهج البلاغه است که هنگامی که مردم برای بیعت با او به عنوان خلیفه پیامبر صلی الله علیه و آله اجتماع کرده بودند، فرمود: اگر حضور شما جمعیت انبوه نبود که با آن حجت بر من تمام شده و در نپذیرفتن مقام خلافت عذری ندارم و نیز اگر خداوند از عالمان پیمان نگرفته بود که بر ستمگری ظالمان و پایمال شدن حق مظلومان، سکوت نکنند، مسئولیت خلافت و امامت را نمی پذیرفتم. آن چه در این سخن امام علی علیه السلام در ارتباط با امامت مطرح شده است، دو چیز است: نداشتن عذر سکوت و قعود با وجود یاوران بسیار و مسئولیت عالمان دین در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان و مبارزه با ستمگران. نکتۀ مهم این است که امیر المومنین علیه السلام در این سخن، خود را به عنوان عالم دین معرفی می کند نه فردی معصوم و منصوب از جانب خداوند. دلیل دوم: سخن امام حسین(علیه السلام) است که در معرفی امام فرموده است: و لعمری ما الامام الا العامل بالکتاب و الاخذ بالقسط و الدائن بالحق و الحابس نفسه علی ذات الله. و امام مجری عدالت و پیرو حق است و نفس خویش را برای خدا به بند کشیده است؛ در این سخن امام حسین علیه السلام نیز از اوصاف چهارگانۀ متکلمان در مورد امامت، ذکری به میان نیامده است. دلیل سوم: کلامی است که هم از امام علی(علیه السلام) روایت شده و هم از امام حسین(علیه السلام). در آن کلام، فلسفۀ امامت و حکومت بیان شده است که عبارت است از: اصلاح امور مردم، دفاع از مظلومان و تامین امنیت آنان در برابر ظالمان، آشکار نمودن معالم دین و اقامۀ حدود شرعی «لنری المعالم من دینک و نظهر اصلاح فی بلادک فیأمن المظلومون من عبادک و تقام المعطله من حدودک» بر اساس این گونه سخنان در بیان اوصاف امام و شاخصهای امامت از اهل بیت علیهم السلام شیعیان آن دوران نیز از ویژگیهای امام و شاخصهای امامت تلقی جز مطالب مزبور نداشتند و امام را با اوصاف و شاخصهای چهارگانۀ کلامی(نصب الاهی، نص شرعی، عصمت و علم غیب) نمی شناختند. این دو تلقی از امامت، پی آمد مهم دیگری نیز در زمینۀ اسوه بودن امام دارد. زیرا بنا بر تلقی اول که اوصاف امام جنبۀ بشری و عادی دارند، اسوه بودن امام برای مردم کاملا ممکن است. زیرا اسوه بودن ، منوط به مسانخت و مشابهت میان امام و ماموم است و این که ماموم بتواند خود را به رتبۀ امام برساند. اوصافی که در سخنان یاد شده از امام علی و امام حسین علیهما السلام برای امام بیان شده است، همگی قابل تعمیم اند و دیگران هم می توانند به آنها دست یازند ولی اوصافی که متکلمان برای امام بیان کرده اند، جنبۀ فرابشری و قدسی دارد و دست یافتن به آن برای دیگران ممکن نیست. در این صورت چگونه می توانند امام را اسوۀ زندگی خود قرار داده، به او اقتدا کنند و امام گونه شوند؟ ارزیابی و نقد 1. متکلمان امامیه که در این بحث مورد نظر می باشند آن دسته از متکلمانی اند که آثار و آرای کلامی آنان، به عنوان عقاید رسمی شیع امامیه به شمار می رود. شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، ابو الصلاح حلبی، محقق طوسی، ابن میثم بحرانی، سدید الدین حمصی، علامه حلی و فاضل مقداد، از برجسته ترین متکلمان امامیه در قرنهای چهارم تا نهم هجری بوده اند. آن چنان که آثار و آرا آنان همواره مورد توجه و استناد شیعیان امامیه بوده است. اگر چه هیچ یک از آنان از مقام عصمت برخوردار نبوده و مجال نقد و نظر در آرا کلامی آنان وجود دارد و چه بسا پاره ای از دیدگاه های آنان نیز مورد نقد پسینیان قرار گرفته است اما در مجموع، نمایندگان و سخنگویان رسمی کلام شیعه امامیه به شمار می روند. هیچ یک از این متکلمان، علم غیب را به عنوان یکی از اوصاف لازم امام و شاخص های ضروری امامت به شمار نیاورده اند بلکه آشکارا آن را رد کرده اند. شیخ مفید گفته است: «امامان اهل بیت علیهم السلام از ضمایر برخی افراد آگاه بودند و حوادث را قبل از وقوع آنها می دانستند. ولی این مطلب از صفات لازم و شرایط امامت آنان نیست ولی خداوند آنان را مورد اکرام ویژۀ خود قرار داده و چنین معرفت هایی را به آنان عطا کرده است تا موجب لطف در اطاعت از آنها و موجب تایید امامت آنان باشد با این حال نباید آنان را عالم به غیب نامید زیرای این نام مخصوص خداوند است که بالذات به اشیا عالم است.» آنچه در متون کلامی شیعه در باب علم امام، مورد تاکید واقع شده این است که امام باید نسبت به معارف و احکام شریعت، علم کامل و بالفعل داشته باشد و نیز باید به مصالح و مفاسد امور مردم و اصول و موازین مدیریت سیاسی، آگاهی کافی داشته باشد. این متکلمان نه تنها آگاهی امام از حقایق غیبی(جز معارف و احکام شریعت) را از صفات لازم امام ندانسته اند، بلکه آگاهی امام از زبان های فنون و حرفه های مختلف را نیز از شرایط لازم امام نشناخته اند. البته سخن در شرط بودن این آگاهی ها در امامت است نه آگاه بودن امام از آنها. اصولا عده ای از متکلمان، صفت عصمت را بی نیاز کننده از مطرح نمودن علم، به عنوان یکی از اوصاف امام دانسته و آن را در شمار صفات امام و شرایط امامت بیان نکرده اند. این جاست که باید از نویسندۀ مقاله «بازخوانی امامت» خواست تا دلیل خود را بر این مدعا که متکلمان امامیه، علم غیب را یکی از اوصاف امام دانسته اند، بیان کند. 2. اعتقاد شیعه به نصب الاهی و نص شرعی در باب امامت، از ابتکارات متکلمان امامیه در قرن سوم و چهارم نبوده، بلکه از نخستین روزهایی که مسالۀ امامت، مورد اختلاف مسلمانان قرار گرفت، مورد توجه و تاکید امامان اهل بیت علیهم السلام و شیعیان آنان بوده است. یکی از روشن ترین دلایل تاریخی این مطلب، احتجاج دوازده نفر از بزرگان مهاجرین انصار با ابوبکر است که همراه مشورت با امیر المومنین علیه السلام و توصیۀ ایشان در مسجد النبی و در حضور شماری از مسلمانان انجام گرفت. آنان در احتجاج خود، بیش از هر چیز بر منصوب بودن امیر المومنین علیه السلام به مقام امامت توسط پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله تاکید ورزیده اند. حدیث غدیر و حدیث منزلت از مهمترین نصوص امامت علی علیه السلام است که آن حضرت و دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام و نیز شیعیان در قرن های اول و دوم و پس از آن به آن استناد کرده اند. امیر المومنین علیه السلام در شورای شش نفره که توسط خلیفۀ دوم برای انتخاب خلیفه پس از او تعیین شده بودند، با استناد به حدیث غدیر و منزلت و دلایل دیگر، بر این که امامت، حق او است، احتجاج کرد. حضرت(زهرا سلام الله)، علیها امام حسن(علیه السلام)، عبدالله بن جعفر، عماربن یاسر، اصبغ بن نباته و دیگران نیز به حدیث غدیر بر امامت علی(علیه السلام) احتجاج کرده اند. مناظرۀ هشام بن حکم با عمرو بن عبید معتزلی در این باره که امام باید منصوب از جانب خداوند باشد، مشهور است. هشام تصریح کرده است که او، اساس این مناظره را از امام صادق(علیه السلام) آموخته است. امام رضا (علیه السلام) با استناد به این که امام، باید از صفات والایی چون عصمت و علم کامل به احکام شریعت برخوردار باشد و شناخت این صفات از توان مردم بیرون است. بر لزوم تعیین امام از جانب خداوند و معرفی او توسط پیامبر استدلال کرده است. امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با استناد به این که غرض از تعیین امام، این است که فردی مصلح که امکان و احتمال تبه کاری در او راه نداشته باشد، به امامت برگزیده شود و گزینش چنین فردی از توان مردم بیرون است، بر نظریۀ انتخاب در امامت، خط بطلان کشیده است. 3. در احادیث بسیاری از امامان اهل بیت(علیهم السلام ) روایت شده است، بر ضرورت وجود امام و پیشوای معصوم در میان امت اسلامی تاکید شده است. اگر چه در بیشتر این روایات، واژۀ عصمت به کار نرفته ولی مفاد و مضمون آن بیان شده است. همان گونه که دربارۀ نبوت نیز با این که عصمت نبی، فی الجمله از مسایل مورد اتفاق مذاهب اسلامی است و آنان بر این مطلب به آیات قرآن استناد می کنند ولی اصطلاح آن در قرآن نیامده است؛ چنان که در سنّت نیز رایج نبوده است. بنابراین آن چه در بحث عصمت پیامبر و امام مطرح می باشد، حقیقت آن است نه مفهوم و اصطلاح آن و این مضمون متضافر و بلکه متواتر است که زمین هیچ گاه از فردی از خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) که عالم به احکام دین باشد تا از تحریف های جاهلان یا معاندان جلوگیری کند و حق را از باطل بازشناسد، خالی نخواهد شد. امیر المومنین علیه السلام، در نهج البلاغه، در موارد گوناگون بر امامت و مرجعیّت علمی اهل بیت(علیهم السلام) به دلیل اینکه حق را به خوبی می شناسند و گمراهی و انحراف در آنان راه ندارد و پیروی از آنان رستگاری و نجات است، تاکید کرده است. امام رضا(علیه السلام) آشکارا معصوم بودن امام را یاد آور شده و تاکید نموده است که پیامبران و امامان، مصداق آیۀ «أفمن یهدی الی الحق احق أن یتبع أمن یهدی الا أن یهدی فما لکم کیف تحکمون» (یونس/35) می باشند. این آیه، یکی از دلایل افضلیت و عصمت امام می باشد. امام (علیه السلام) فرموده است: خداوند بدان جهت پیامبران و امامان را به ویژگی عصمت آراسته است تا حجت او بر مردم باشند. آن حضرت با استناد به آیۀ «لاینال عهدی الظالمین»(بقره/124) بر لزوم معصوم بودن امام و نفی شایستگی غیر معصوم در عهده دار شدن مقام امامت، استدلال کرده است. یکی از آیاتی که متکلمان بر عصمت امام بر آن استدلال کرده اند، آیۀ «أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمر منکم»(نساء/59) است. در روایات اهل بیت(علیهم السلام) اولی الامر به امیر المومنین (علیه السلام) و امامان از ذریۀ او تفسیر شده است. با توجه به دلایل و شواهد یاد شده، چگونه می توان گفت عصمت به عنوان یکی از صفات امام در قرن های اول و دوم مطرح و شناخته شده نبوده و در قرن سوم و چهارم توسط متکلمان شیعه، مطرح شده است؟ 4. آشکار ساختن نشانه های دین، اصلاح معیشت و معنویت مردم، دفاع از مظلومان و برقراری امنیت و گسترش عدالت که در سخنان امیر المومنین(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) به عنوان اهداف امامت و رسالتهای امام بیان شده است، اولا نافی اهداف دیگری چون تبیین معارف و احکام اسلام و بازشناساندن حق از باطل نمی باشد. چنان که این مطالب، در دیگر سخنان آنان بیان شده است و ثانیا: متکلمان شیعه نیز از این اهداف و وظایف غافل نبوده اند، ولی از آن جا که این مطالب، مورد اتفاق شیعه و اهل سنّت بوده است، آنان بر آن چه مختصات تفکر شیعی به شمار می رود، تاکید بیشتری داشته اند. 5. آنچه از کلام امام علی(علیه السلام) در خطبۀ شقشقیه که فرمود: ما أخذ الله علی العلماء الا یقاروا علی کظه ظالم و لاسغب مظلوم به دست می آید این است که امام(علیه السلام) یکی از عالمان اسلامی است و این که همۀ عالمان اسلامی در برابر مظلومان مسئولیّت دارند ولی بر این که علم امام (علیه السلام) از نظر کمیّت و کیفیت با علم دیگران همانند است و علم او به معارف و احکام اسلامی، جنبۀ عادی دارد و او از علم لدنّی و نیز از علم به حقایق غیبی برخوردار نیست، دلالت ندارد. سخنان امام(علیه السلام) در موارد دیگر، خلاف این مطلب را می رساند. چنان که در خطبۀ قاصعه آمده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین(علیه السلام) فرمود: «تو آنچه را من می بینم، می بینی و آنچه را من می شنوم، می شنوی ولی تو پیامبر نیستی» (قاصعه) مضافا دو کابرد خاص و عام دارد. کاربرد خاص آن، به امامت اهل بیت(علیهم السلام) اختصاص دارد و کابرد عام آن دیگر عالمان را هم شامل می شود. 6. از این که در سخن امام حسین(علیه السلام) در بیان اوصاف امام، از نصب الاهی، نص شرعی و عصمت به عنوان صفات امام یاد نشده است، استفاده نمی شود که آن حضرت این اوصاف را برای امام لازم نمی دانسته است زیرا امام(علیه السلام) در مقام بیان همۀ صفات امام نبوده است. امام حسین(علیه السلام) آن سخن را در شرایطی ایراد کرده است که اکثریت مردم، انتخاب و بیعت را به عنوان راه تعیین امام پذیرفته بودند و امام در مقام خطابه یا جدال احسن بود، می بایست در مقام امامت، مطالبی را بیان کند که مورد قبول همگان باشد و حجت را بر آنان تمام کند چنانکه امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در احتجاج با معاویه و پیروان او به همین شیوه احتجاج کرده است. 7. در مقالۀ «بازخوانی امامت» در باب اسوه بودن امام برای مردم آمده است: «اسوه بودن زمانی است که سنخیت و تشابهی بین امام و ماموم ممکن باشد. این مشابهت، در امکان رسیدن به مرتبه امام برای مامومین است. وقتی این صفات در آنها به حدی باشد که متکلمین فرموده اند، دیگر اسوه بودن از آن وجودهای محترم برمی خیزد». در این که سنخیّت و مشابهت میان امام و ماموم، نقش تعیین کننده ای در تحقق اهداف امامت و تربیت افراد دارد، سخنی نیست؛ بدین جهت است که خداوند، پیامبران را از جنس بشر برگزیده است نه از جنس فرشته «و لو جعلنه ملکا لجعلناه رجلا»(انعام/9) ولی این مطلب که الگوپذیری، آن گاه امکان دارد که ماموم بتواند در مرتبۀ وجودی امام قرار گیرد، هیچ گونه دلیل عقلی یا تجربی یا وحیانی ندارد و ادعایی بیش نیست. بلکه دلایل قطعی آن را مردود می سازد. امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا یادآور شده است که او، از شیعیان نخواسته است تا در صفات کمال، هم پایۀ او باشند چرا که آنان توانایی آن را ندارند. «الا و انکم لاتقدرون علی ذلک» آن چه امام(علیه السلام) از پیروان خود خواسته و در توان آنهاست، برگزیدن راه پرهیزکاری، پاکدامنی، مجاهدت، عفّت و سداد است: «و لکن اعینونی بورع و اجتهاد و عفه و سداد» وقتی امام سجاد (علیه السلام) که از سرآمدان بشر در عبادت و زهد است دربارۀ امیرالمومنین(علیه السلام) می فرماید: «من یقوی علی عباده علی بن ابی طالب» چه کسی توانایی آن را دارد که چون علی(علیه السلام) عبادت کند. امام حسین(علیه السلام) که فرموده است: «لکم فی اسوه» در روش و نگرش من برای شما، اسوه است. در جای دیگر خود را به عنوان یکی از خاندان نبوت معرفی کرده است؛ کسانی که خداوند، جهان را به خاطر آنان(یا به واسطۀ آنان) آفریده و به واسطه یا به خاطر آنان نیز پایان خواهد داد. «بنا فتح الله و بنا یختم» آیا این ویژگی که امام(علیه السلام) آن را در احتجاج با حاکم مدینه و مروان بن حکم که از او می خواستند با یزید، به عنوان خلیفۀ پیامبر و پیشوای مسلمانان بیعت کنند، فرموده است، از اوصاف عادی بشر است و دسترسی به آن برای دیگران امکان پذیر است؟ امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا فرموده است که هیچ یک از افراد امّت اسلامی را نمی توان با اهل بیت پیامبر مقایسه کرد «لایقاس آل محمد صلی الله علیه و آله من هذه الامه احد» اگر امکان دسترسی ماموم به مرتبۀ وجودی امام، شرط امکان اسوه بودن امام برای مردم باشد، این مطلب در باب اسوه بودن پیامبر نیز شرط خواهد بود. در آن صورت، باید افراد بتوانند خود را به مرتبۀ وجودی پیامبر برسانند و گیرنده و حامل وحی و شریعت شوند. در نادرستی این مطلب تردیدی نیست و نادرستی لازم، دلیل منطقی بر نادرستی ملزوم است و این سخن که اسوه بودن پیامبر، در جنبۀ بشری اوست «انا بشر مثلکم» نه در جنبۀ دریافت وحی و شریعت که نمی توان چون او شد(نوشتار بازخوانی امامت) اشکال پیشین را برطرف نمی سازد زیرا حاصل سخن مذکور این است که با این که افراد نمی توانند به خصلت فوق بشری پیامبر دست یازند، ولی می توانند از جنبۀ بشری او الگو برداری کنند و به آن نایل شوند. در این صورت داشتن صفات فوق بشری در پیامبر، مانع از اسوه بودن در جنبۀ بشری نیست. این سخن را در مورد امام نیز می توان گفت. بنابراین، بر متکلمان امامیه در اثبات صفاتی فوق بشری چون عصمت و علم لدنی برای امام اشکالی وارد نخواهد شد. ... مبلغ قابل پرداخت 26,000 تومان توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.نام و نام خانوادگیایمیلموبایلتصویر امنیتی پرداخت توسط بانک سایر بانکها بانک پارسیان بانک ملت پرداخت و دانلود پشتیبانی خرید برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید انتشار : ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ تعداد بازدید : 49 فیسبوکگوگل پلاسلینکدینتویترکلوبفیسنما × Close گزارش تخلف (در صورت وجود مشکل توضیح دهید تا رسیدگی شود) از ارسال گزارشات پی در پی و بدون دلیل جدا خودداری فرمایید.نام و نام خانوادگیایمیلتوضیحاتتصویر امنیتی را وارد نماییدارسال گزارش محبوب ترین ها دیود دستور دارويي دست مصنوعي سيبرنتيكي شبكه-هاي-توزيع-مويرگي-در-بازار-ايران شطرنج شترمرغ شركت-هما-تئوري-هاي-مديريت-58-ص دايره-64-ص شناخت-مودم-11-ص شناخت-فرهنگها-در-فروش-بين-المللي پرفروش ترین ها بررسي زيباشناسي و نحو مونتاژ سكانس خودكشي سرباز پايل در دستشويي آسايشگاه در فيلم غلاف تمام فلزي ( Full Metal Jacket) 26 ص بودجه ریزی عملیاتی الگویی برای ارتقاء نظام مدیریت مالی در شهرداری ها 27 ص جامعه شناسي حقوقي 18 ص دستور دارويي تبخیر کننده ها عوامل موثر در خرابی و خسارت راه ها و سطوح آسفالتی 22 ص کارآموزی کامپیوتر - شبکه 62 ص نظريه تكامل شغلي دونالد سوپر زندانها در دوران بنی امیه 16 ص دست مصنوعي سيبرنتيكي کارخانه تولید آبلیمو - مجتمع صنایع تبدیلی مرکبات میناب 13 ص كاغذ ابر و باد تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد
شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص
دانلود فایلی با مشخصات شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص نام فایل : شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص فرمت : .doc تعداد صفحه/اسلاید : 17 حجم : 83 کیلوبایت بسم الله الرحمن الرحيم شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی نقدی بر نوشتار «بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی» مندرج در روزنامۀ شرق شمارۀ 713 امامت یکی از آموزه های مهم اسلامی است که از دیر زمان مورد اهتمام و بحث و تحقیق مذاهب و متفکران اسلامی بوده است در این میان شیعۀ امامیه برای امامت اهداف، رسالت ها و شاخص هایی را تعریف کرده است که به سبب آنها، امامت در تفکر شیعی از جایگاه و اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است و اگر دیگر مذاهب اسلامی، امامت را از واجبات فقهی می دانند، شیعه آن را از اصول اعتقادی می شمارد. اجرای احکام و حدود اسلامی، برقراری امنیّت و گسترش عدالت و دفاع از کیان اسلام و مسلمین از مهمترین اهداف امامت و مسئولیّتهای امام است که شیعه و اهل سنّت بر آنها توافق دارند اما شیعه، علاوه بر امور یاد شده، تبیین معارف و احکام اسلامی و صیانت فکری و معنوی اصول و فروع اسلامی را نیز از اهداف امامت می داند. بدیهی است که تحقق این آرمان به صورت مطلوب، بدون برخورداری امام از علم کامل نسبت به معارف و احکام اسلامی و عصمت علمی و عملی او امکان پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر، عصمت و علم کامل به شریعت، از صفات درونی است و تشخیص آن برای افراد، از طریق متعارف ممکن نیست. بدین جهت راه تعیین امام، منحصر در نص شرعی است و نص شرعی نیز متفرع بر نصب الاهی می باشد. بر این اساس، مهمترین شاخصه های امامت در تفکر شیعی عبارتند از: علم کامل به احکام و معارف اسلامی، عصمت علمی و عملی، نصب الاهی و نص شرعی. افضلیت امام بر افراد مشمول امامت او نیز از دیگر شاخص های مهم امامت است که برخی از متکلمان غیر شیعی نیز در حد شرط کمال یا شرط لزوم به صورت مقیّد پذیرفته اند. در نوشتاری که در شمارۀ 713 روزنامۀ شرق، ص18 با عنوان بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی منتشر گردیده ادعا شده است که مفهوم امامت در جهان تشیع دچار استحاله گردیده و در صفات امام و شاخص های امامت، تحول رخ داده است بدین صورت که در قرن اول و دوم، امام با اوصافی غیر از آنچه در قرنهای سوم و چهارم و پس از آن شهرت و رسمیّت یافته است، معرفی شد. آن چه در آن دوران مطرح بود، عمل به قرآن، حق مداری، عدالت، تهذیب نفس، اقامۀ دین، عقل درایتی در مقابل عقل روایتی و افضلیت علمی بود و از نصب الاهی و نص شرعی، عصمت و علم غیب به عنوان اوصاف امام و شاخص های امامت سخنی به میان نیامده بود. این اوصاف چهارگانه، توسط متکلمان شیعه در قرنهای سوم و چهارم مطرح شده است و به تدریج در شمار شاخص های رسمی امامت شیعی قرار گرفته و جزء بدیهیات و مسلمات مذهب شده است. برای اثبات این مدعا به سه روایت استناد شده است یکی سخن امام علی علیه السلام در خطبۀ سوم نهج البلاغه است که هنگامی که مردم برای بیعت با او به عنوان خلیفه پیامبر صلی الله علیه و آله اجتماع کرده بودند، فرمود: اگر حضور شما جمعیت انبوه نبود که با آن حجت بر من تمام شده و در نپذیرفتن مقام خلافت عذری ندارم و نیز اگر خداوند از عالمان پیمان نگرفته بود که بر ستمگری ظالمان و پایمال شدن حق مظلومان، سکوت نکنند، مسئولیت خلافت و امامت را نمی پذیرفتم. آن چه در این سخن امام علی علیه السلام در ارتباط با امامت مطرح شده است، دو چیز است: نداشتن عذر سکوت و قعود با وجود یاوران بسیار و مسئولیت عالمان دین در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان و مبارزه با ستمگران. نکتۀ مهم این است که امیر المومنین علیه السلام در این سخن، خود را به عنوان عالم دین معرفی می کند نه فردی معصوم و منصوب از جانب خداوند. دلیل دوم: سخن امام حسین(علیه السلام) است که در معرفی امام فرموده است: و لعمری ما الامام الا العامل بالکتاب و الاخذ بالقسط و الدائن بالحق و الحابس نفسه علی ذات الله. و امام مجری عدالت و پیرو حق است و نفس خویش را برای خدا به بند کشیده است؛ در این سخن امام حسین علیه السلام نیز از اوصاف چهارگانۀ متکلمان در مورد امامت، ذکری به میان نیامده است. دلیل سوم: کلامی است که هم از امام علی(علیه السلام) روایت شده و هم از امام حسین(علیه السلام). در آن کلام، فلسفۀ امامت و حکومت بیان شده است که عبارت است از: اصلاح امور مردم، دفاع از مظلومان و تامین امنیت آنان در برابر ظالمان، آشکار نمودن معالم دین و اقامۀ حدود شرعی «لنری المعالم من دینک و نظهر اصلاح فی بلادک فیأمن المظلومون من عبادک و تقام المعطله من حدودک» بر اساس این گونه سخنان در بیان اوصاف امام و شاخصهای امامت از اهل بیت علیهم السلام شیعیان آن دوران نیز از ویژگیهای امام و شاخصهای امامت تلقی جز مطالب مزبور نداشتند و امام را با اوصاف و شاخصهای چهارگانۀ کلامی(نصب الاهی، نص شرعی، عصمت و علم غیب) نمی شناختند. این دو تلقی از امامت، پی آمد مهم دیگری نیز در زمینۀ اسوه بودن امام دارد. زیرا بنا بر تلقی اول که اوصاف امام جنبۀ بشری و عادی دارند، اسوه بودن امام برای مردم کاملا ممکن است. زیرا اسوه بودن ، منوط به مسانخت و مشابهت میان امام و ماموم است و این که ماموم بتواند خود را به رتبۀ امام برساند. اوصافی که در سخنان یاد شده از امام علی و امام حسین علیهما السلام برای امام بیان شده است، همگی قابل تعمیم اند و دیگران هم می توانند به آنها دست یازند ولی اوصافی که متکلمان برای امام بیان کرده اند، جنبۀ فرابشری و قدسی دارد و دست یافتن به آن برای دیگران ممکن نیست. در این صورت چگونه می توانند امام را اسوۀ زندگی خود قرار داده، به او اقتدا کنند و امام گونه شوند؟ ارزیابی و نقد 1. متکلمان امامیه که در این بحث مورد نظر می باشند آن دسته از متکلمانی اند که آثار و آرای کلامی آنان، به عنوان عقاید رسمی شیع امامیه به شمار می رود. شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، ابو الصلاح حلبی، محقق طوسی، ابن میثم بحرانی، سدید الدین حمصی، علامه حلی و فاضل مقداد، از برجسته ترین متکلمان امامیه در قرنهای چهارم تا نهم هجری بوده اند. آن چنان که آثار و آرا آنان همواره مورد توجه و استناد شیعیان امامیه بوده است. اگر چه هیچ یک از آنان از مقام عصمت برخوردار نبوده و مجال نقد و نظر در آرا کلامی آنان وجود دارد و چه بسا پاره ای از دیدگاه های آنان نیز مورد نقد پسینیان قرار گرفته است اما در مجموع، نمایندگان و سخنگویان رسمی کلام شیعه امامیه به شمار می روند. هیچ یک از این متکلمان، علم غیب را به عنوان یکی از اوصاف لازم امام و شاخص های ضروری امامت به شمار نیاورده اند بلکه آشکارا آن را رد کرده اند. شیخ مفید گفته است: «امامان اهل بیت علیهم السلام از ضمایر برخی افراد آگاه بودند و حوادث را قبل از وقوع آنها می دانستند. ولی این مطلب از صفات لازم و شرایط امامت آنان نیست ولی خداوند آنان را مورد اکرام ویژۀ خود قرار داده و چنین معرفت هایی را به آنان عطا کرده است تا موجب لطف در اطاعت از آنها و موجب تایید امامت آنان باشد با این حال نباید آنان را عالم به غیب نامید زیرای این نام مخصوص خداوند است که بالذات به اشیا عالم است.» آنچه در متون کلامی شیعه در باب علم امام، مورد تاکید واقع شده این است که امام باید نسبت به معارف و احکام شریعت، علم کامل و بالفعل داشته باشد و نیز باید به مصالح و مفاسد امور مردم و اصول و موازین مدیریت سیاسی، آگاهی کافی داشته باشد. این متکلمان نه تنها آگاهی امام از حقایق غیبی(جز معارف و احکام شریعت) را از صفات لازم امام ندانسته اند، بلکه آگاهی امام از زبان های فنون و حرفه های مختلف را نیز از شرایط لازم امام نشناخته اند. البته سخن در شرط بودن این آگاهی ها در امامت است نه آگاه بودن امام از آنها. اصولا عده ای از متکلمان، صفت عصمت را بی نیاز کننده از مطرح نمودن علم، به عنوان یکی از اوصاف امام دانسته و آن را در شمار صفات امام و شرایط امامت بیان نکرده اند. این جاست که باید از نویسندۀ مقاله «بازخوانی امامت» خواست تا دلیل خود را بر این مدعا که متکلمان امامیه، علم غیب را یکی از اوصاف امام دانسته اند، بیان کند. 2. اعتقاد شیعه به نصب الاهی و نص شرعی در باب امامت، از ابتکارات متکلمان امامیه در قرن سوم و چهارم نبوده، بلکه از نخستین روزهایی که مسالۀ امامت، مورد اختلاف مسلمانان قرار گرفت، مورد توجه و تاکید امامان اهل بیت علیهم السلام و شیعیان آنان بوده است. یکی از روشن ترین دلایل تاریخی این مطلب، احتجاج دوازده نفر از بزرگان مهاجرین انصار با ابوبکر است که همراه مشورت با امیر المومنین علیه السلام و توصیۀ ایشان در مسجد النبی و در حضور شماری از مسلمانان انجام گرفت. آنان در احتجاج خود، بیش از هر چیز بر منصوب بودن امیر المومنین علیه السلام به مقام امامت توسط پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله تاکید ورزیده اند. حدیث غدیر و حدیث منزلت از مهمترین نصوص امامت علی علیه السلام است که آن حضرت و دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام و نیز شیعیان در قرن های اول و دوم و پس از آن به آن استناد کرده اند. امیر المومنین علیه السلام در شورای شش نفره که توسط خلیفۀ دوم برای انتخاب خلیفه پس از او تعیین شده بودند، با استناد به حدیث غدیر و منزلت و دلایل دیگر، بر این که امامت، حق او است، احتجاج کرد. حضرت(زهرا سلام الله)، علیها امام حسن(علیه السلام)، عبدالله بن جعفر، عماربن یاسر، اصبغ بن نباته و دیگران نیز به حدیث غدیر بر امامت علی(علیه السلام) احتجاج کرده اند. مناظرۀ هشام بن حکم با عمرو بن عبید معتزلی در این باره که امام باید منصوب از جانب خداوند باشد، مشهور است. هشام تصریح کرده است که او، اساس این مناظره را از امام صادق(علیه السلام) آموخته است. امام رضا (علیه السلام) با استناد به این که امام، باید از صفات والایی چون عصمت و علم کامل به احکام شریعت برخوردار باشد و شناخت این صفات از توان مردم بیرون است. بر لزوم تعیین امام از جانب خداوند و معرفی او توسط پیامبر استدلال کرده است. امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با استناد به این که غرض از تعیین امام، این است که فردی مصلح که امکان و احتمال تبه کاری در او راه نداشته باشد، به امامت برگزیده شود و گزینش چنین فردی از توان مردم بیرون است، بر نظریۀ انتخاب در امامت، خط بطلان کشیده است. 3. در احادیث بسیاری از امامان اهل بیت(علیهم السلام ) روایت شده است، بر ضرورت وجود امام و پیشوای معصوم در میان امت اسلامی تاکید شده است. اگر چه در بیشتر این روایات، واژۀ عصمت به کار نرفته ولی مفاد و مضمون آن بیان شده است. همان گونه که دربارۀ نبوت نیز با این که عصمت نبی، فی الجمله از مسایل مورد اتفاق مذاهب اسلامی است و آنان بر این مطلب به آیات قرآن استناد می کنند ولی اصطلاح آن در قرآن نیامده است؛ چنان که در سنّت نیز رایج نبوده است. بنابراین آن چه در بحث عصمت پیامبر و امام مطرح می باشد، حقیقت آن است نه مفهوم و اصطلاح آن و این مضمون متضافر و بلکه متواتر است که زمین هیچ گاه از فردی از خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) که عالم به احکام دین باشد تا از تحریف های جاهلان یا معاندان جلوگیری کند و حق را از باطل بازشناسد، خالی نخواهد شد. امیر المومنین علیه السلام، در نهج البلاغه، در موارد گوناگون بر امامت و مرجعیّت علمی اهل بیت(علیهم السلام) به دلیل اینکه حق را به خوبی می شناسند و گمراهی و انحراف در آنان راه ندارد و پیروی از آنان رستگاری و نجات است، تاکید کرده است. امام رضا(علیه السلام) آشکارا معصوم بودن امام را یاد آور شده و تاکید نموده است که پیامبران و امامان، مصداق آیۀ «أفمن یهدی الی الحق احق أن یتبع أمن یهدی الا أن یهدی فما لکم کیف تحکمون» (یونس/35) می باشند. این آیه، یکی از دلایل افضلیت و عصمت امام می باشد. امام (علیه السلام) فرموده است: خداوند بدان جهت پیامبران و امامان را به ویژگی عصمت آراسته است تا حجت او بر مردم باشند. آن حضرت با استناد به آیۀ «لاینال عهدی الظالمین»(بقره/124) بر لزوم معصوم بودن امام و نفی شایستگی غیر معصوم در عهده دار شدن مقام امامت، استدلال کرده است. یکی از آیاتی که متکلمان بر عصمت امام بر آن استدلال کرده اند، آیۀ «أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمر منکم»(نساء/59) است. در روایات اهل بیت(علیهم السلام) اولی الامر به امیر المومنین (علیه السلام) و امامان از ذریۀ او تفسیر شده است. با توجه به دلایل و شواهد یاد شده، چگونه می توان گفت عصمت به عنوان یکی از صفات امام در قرن های اول و دوم مطرح و شناخته شده نبوده و در قرن سوم و چهارم توسط متکلمان شیعه، مطرح شده است؟ 4. آشکار ساختن نشانه های دین، اصلاح معیشت و معنویت مردم، دفاع از مظلومان و برقراری امنیت و گسترش عدالت که در سخنان امیر المومنین(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) به عنوان اهداف امامت و رسالتهای امام بیان شده است، اولا نافی اهداف دیگری چون تبیین معارف و احکام اسلام و بازشناساندن حق از باطل نمی باشد. چنان که این مطالب، در دیگر سخنان آنان بیان شده است و ثانیا: متکلمان شیعه نیز از این اهداف و وظایف غافل نبوده اند، ولی از آن جا که این مطالب، مورد اتفاق شیعه و اهل سنّت بوده است، آنان بر آن چه مختصات تفکر شیعی به شمار می رود، تاکید بیشتری داشته اند. 5. آنچه از کلام امام علی(علیه السلام) در خطبۀ شقشقیه که فرمود: ما أخذ الله علی العلماء الا یقاروا علی کظه ظالم و لاسغب مظلوم به دست می آید این است که امام(علیه السلام) یکی از عالمان اسلامی است و این که همۀ عالمان اسلامی در برابر مظلومان مسئولیّت دارند ولی بر این که علم امام (علیه السلام) از نظر کمیّت و کیفیت با علم دیگران همانند است و علم او به معارف و احکام اسلامی، جنبۀ عادی دارد و او از علم لدنّی و نیز از علم به حقایق غیبی برخوردار نیست، دلالت ندارد. سخنان امام(علیه السلام) در موارد دیگر، خلاف این مطلب را می رساند. چنان که در خطبۀ قاصعه آمده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین(علیه السلام) فرمود: «تو آنچه را من می بینم، می بینی و آنچه را من می شنوم، می شنوی ولی تو پیامبر نیستی» (قاصعه) مضافا دو کابرد خاص و عام دارد. کاربرد خاص آن، به امامت اهل بیت(علیهم السلام) اختصاص دارد و کابرد عام آن دیگر عالمان را هم شامل می شود. 6. از این که در سخن امام حسین(علیه السلام) در بیان اوصاف امام، از نصب الاهی، نص شرعی و عصمت به عنوان صفات امام یاد نشده است، استفاده نمی شود که آن حضرت این اوصاف را برای امام لازم نمی دانسته است زیرا امام(علیه السلام) در مقام بیان همۀ صفات امام نبوده است. امام حسین(علیه السلام) آن سخن را در شرایطی ایراد کرده است که اکثریت مردم، انتخاب و بیعت را به عنوان راه تعیین امام پذیرفته بودند و امام در مقام خطابه یا جدال احسن بود، می بایست در مقام امامت، مطالبی را بیان کند که مورد قبول همگان باشد و حجت را بر آنان تمام کند چنانکه امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در احتجاج با معاویه و پیروان او به همین شیوه احتجاج کرده است. 7. در مقالۀ «بازخوانی امامت» در باب اسوه بودن امام برای مردم آمده است: «اسوه بودن زمانی است که سنخیت و تشابهی بین امام و ماموم ممکن باشد. این مشابهت، در امکان رسیدن به مرتبه امام برای مامومین است. وقتی این صفات در آنها به حدی باشد که متکلمین فرموده اند، دیگر اسوه بودن از آن وجودهای محترم برمی خیزد». در این که سنخیّت و مشابهت میان امام و ماموم، نقش تعیین کننده ای در تحقق اهداف امامت و تربیت افراد دارد، سخنی نیست؛ بدین جهت است که خداوند، پیامبران را از جنس بشر برگزیده است نه از جنس فرشته «و لو جعلنه ملکا لجعلناه رجلا»(انعام/9) ولی این مطلب که الگوپذیری، آن گاه امکان دارد که ماموم بتواند در مرتبۀ وجودی امام قرار گیرد، هیچ گونه دلیل عقلی یا تجربی یا وحیانی ندارد و ادعایی بیش نیست. بلکه دلایل قطعی آن را مردود می سازد. امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا یادآور شده است که او، از شیعیان نخواسته است تا در صفات کمال، هم پایۀ او باشند چرا که آنان توانایی آن را ندارند. «الا و انکم لاتقدرون علی ذلک» آن چه امام(علیه السلام) از پیروان خود خواسته و در توان آنهاست، برگزیدن راه پرهیزکاری، پاکدامنی، مجاهدت، عفّت و سداد است: «و لکن اعینونی بورع و اجتهاد و عفه و سداد» وقتی امام سجاد (علیه السلام) که از سرآمدان بشر در عبادت و زهد است دربارۀ امیرالمومنین(علیه السلام) می فرماید: «من یقوی علی عباده علی بن ابی طالب» چه کسی توانایی آن را دارد که چون علی(علیه السلام) عبادت کند. امام حسین(علیه السلام) که فرموده است: «لکم فی اسوه» در روش و نگرش من برای شما، اسوه است. در جای دیگر خود را به عنوان یکی از خاندان نبوت معرفی کرده است؛ کسانی که خداوند، جهان را به خاطر آنان(یا به واسطۀ آنان) آفریده و به واسطه یا به خاطر آنان نیز پایان خواهد داد. «بنا فتح الله و بنا یختم» آیا این ویژگی که امام(علیه السلام) آن را در احتجاج با حاکم مدینه و مروان بن حکم که از او می خواستند با یزید، به عنوان خلیفۀ پیامبر و پیشوای مسلمانان بیعت کنند، فرموده است، از اوصاف عادی بشر است و دسترسی به آن برای دیگران امکان پذیر است؟ امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا فرموده است که هیچ یک از افراد امّت اسلامی را نمی توان با اهل بیت پیامبر مقایسه کرد «لایقاس آل محمد صلی الله علیه و آله من هذه الامه احد» اگر امکان دسترسی ماموم به مرتبۀ وجودی امام، شرط امکان اسوه بودن امام برای مردم باشد، این مطلب در باب اسوه بودن پیامبر نیز شرط خواهد بود. در آن صورت، باید افراد بتوانند خود را به مرتبۀ وجودی پیامبر برسانند و گیرنده و حامل وحی و شریعت شوند. در نادرستی این مطلب تردیدی نیست و نادرستی لازم، دلیل منطقی بر نادرستی ملزوم است و این سخن که اسوه بودن پیامبر، در جنبۀ بشری اوست «انا بشر مثلکم» نه در جنبۀ دریافت وحی و شریعت که نمی توان چون او شد(نوشتار بازخوانی امامت) اشکال پیشین را برطرف نمی سازد زیرا حاصل سخن مذکور این است که با این که افراد نمی توانند به خصلت فوق بشری پیامبر دست یازند، ولی می توانند از جنبۀ بشری او الگو برداری کنند و به آن نایل شوند. در این صورت داشتن صفات فوق بشری در پیامبر، مانع از اسوه بودن در جنبۀ بشری نیست. این سخن را در مورد امام نیز می توان گفت. بنابراین، بر متکلمان امامیه در اثبات صفاتی فوق بشری چون عصمت و علم لدنی برای امام اشکالی وارد نخواهد شد. ...شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص درحال پردازش درخواست لطفا منتظر بمانید ... منو صفحه اصلی درباره ما پشتیبانی خرید تماس با ما آرشیو مطالب سایتنقد و بررسی محصولات آرشیو محصولات فایلیکارآموزیکارآفرینیپروژه های دانشگاهیپیوند ها فروشگاه ساز رایگان فروش فایل فورکیاامکانات فروشگاه ساز و سایت ساز فورکیادیجی کالاhttps://dpads.ir/منبعدی پدزآمار بازدید بازدید امروز : 1742 بازدید دیروز : 1671 بازدید کل : 2754811 آرشیو محصولات فایلیپروژه های دانشگاهیشاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 صنام فایل : شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی 14 ص فرمت : .doc تعداد صفحه/اسلاید : 17 حجم : 83 کیلوبایت بسم الله الرحمن الرحيم شاخصه هاي امامت در تفکر شیعی نقدی بر نوشتار «بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی» مندرج در روزنامۀ شرق شمارۀ 713 امامت یکی از آموزه های مهم اسلامی است که از دیر زمان مورد اهتمام و بحث و تحقیق مذاهب و متفکران اسلامی بوده است در این میان شیعۀ امامیه برای امامت اهداف، رسالت ها و شاخص هایی را تعریف کرده است که به سبب آنها، امامت در تفکر شیعی از جایگاه و اهمیّت ویژه ای برخوردار شده است و اگر دیگر مذاهب اسلامی، امامت را از واجبات فقهی می دانند، شیعه آن را از اصول اعتقادی می شمارد. اجرای احکام و حدود اسلامی، برقراری امنیّت و گسترش عدالت و دفاع از کیان اسلام و مسلمین از مهمترین اهداف امامت و مسئولیّتهای امام است که شیعه و اهل سنّت بر آنها توافق دارند اما شیعه، علاوه بر امور یاد شده، تبیین معارف و احکام اسلامی و صیانت فکری و معنوی اصول و فروع اسلامی را نیز از اهداف امامت می داند. بدیهی است که تحقق این آرمان به صورت مطلوب، بدون برخورداری امام از علم کامل نسبت به معارف و احکام اسلامی و عصمت علمی و عملی او امکان پذیر نخواهد بود. از سوی دیگر، عصمت و علم کامل به شریعت، از صفات درونی است و تشخیص آن برای افراد، از طریق متعارف ممکن نیست. بدین جهت راه تعیین امام، منحصر در نص شرعی است و نص شرعی نیز متفرع بر نصب الاهی می باشد. بر این اساس، مهمترین شاخصه های امامت در تفکر شیعی عبارتند از: علم کامل به احکام و معارف اسلامی، عصمت علمی و عملی، نصب الاهی و نص شرعی. افضلیت امام بر افراد مشمول امامت او نیز از دیگر شاخص های مهم امامت است که برخی از متکلمان غیر شیعی نیز در حد شرط کمال یا شرط لزوم به صورت مقیّد پذیرفته اند. در نوشتاری که در شمارۀ 713 روزنامۀ شرق، ص18 با عنوان بازخوانی امامت در پرتو نهضت حسینی منتشر گردیده ادعا شده است که مفهوم امامت در جهان تشیع دچار استحاله گردیده و در صفات امام و شاخص های امامت، تحول رخ داده است بدین صورت که در قرن اول و دوم، امام با اوصافی غیر از آنچه در قرنهای سوم و چهارم و پس از آن شهرت و رسمیّت یافته است، معرفی شد. آن چه در آن دوران مطرح بود، عمل به قرآن، حق مداری، عدالت، تهذیب نفس، اقامۀ دین، عقل درایتی در مقابل عقل روایتی و افضلیت علمی بود و از نصب الاهی و نص شرعی، عصمت و علم غیب به عنوان اوصاف امام و شاخص های امامت سخنی به میان نیامده بود. این اوصاف چهارگانه، توسط متکلمان شیعه در قرنهای سوم و چهارم مطرح شده است و به تدریج در شمار شاخص های رسمی امامت شیعی قرار گرفته و جزء بدیهیات و مسلمات مذهب شده است. برای اثبات این مدعا به سه روایت استناد شده است یکی سخن امام علی علیه السلام در خطبۀ سوم نهج البلاغه است که هنگامی که مردم برای بیعت با او به عنوان خلیفه پیامبر صلی الله علیه و آله اجتماع کرده بودند، فرمود: اگر حضور شما جمعیت انبوه نبود که با آن حجت بر من تمام شده و در نپذیرفتن مقام خلافت عذری ندارم و نیز اگر خداوند از عالمان پیمان نگرفته بود که بر ستمگری ظالمان و پایمال شدن حق مظلومان، سکوت نکنند، مسئولیت خلافت و امامت را نمی پذیرفتم. آن چه در این سخن امام علی علیه السلام در ارتباط با امامت مطرح شده است، دو چیز است: نداشتن عذر سکوت و قعود با وجود یاوران بسیار و مسئولیت عالمان دین در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان و مبارزه با ستمگران. نکتۀ مهم این است که امیر المومنین علیه السلام در این سخن، خود را به عنوان عالم دین معرفی می کند نه فردی معصوم و منصوب از جانب خداوند. دلیل دوم: سخن امام حسین(علیه السلام) است که در معرفی امام فرموده است: و لعمری ما الامام الا العامل بالکتاب و الاخذ بالقسط و الدائن بالحق و الحابس نفسه علی ذات الله. و امام مجری عدالت و پیرو حق است و نفس خویش را برای خدا به بند کشیده است؛ در این سخن امام حسین علیه السلام نیز از اوصاف چهارگانۀ متکلمان در مورد امامت، ذکری به میان نیامده است. دلیل سوم: کلامی است که هم از امام علی(علیه السلام) روایت شده و هم از امام حسین(علیه السلام). در آن کلام، فلسفۀ امامت و حکومت بیان شده است که عبارت است از: اصلاح امور مردم، دفاع از مظلومان و تامین امنیت آنان در برابر ظالمان، آشکار نمودن معالم دین و اقامۀ حدود شرعی «لنری المعالم من دینک و نظهر اصلاح فی بلادک فیأمن المظلومون من عبادک و تقام المعطله من حدودک» بر اساس این گونه سخنان در بیان اوصاف امام و شاخصهای امامت از اهل بیت علیهم السلام شیعیان آن دوران نیز از ویژگیهای امام و شاخصهای امامت تلقی جز مطالب مزبور نداشتند و امام را با اوصاف و شاخصهای چهارگانۀ کلامی(نصب الاهی، نص شرعی، عصمت و علم غیب) نمی شناختند. این دو تلقی از امامت، پی آمد مهم دیگری نیز در زمینۀ اسوه بودن امام دارد. زیرا بنا بر تلقی اول که اوصاف امام جنبۀ بشری و عادی دارند، اسوه بودن امام برای مردم کاملا ممکن است. زیرا اسوه بودن ، منوط به مسانخت و مشابهت میان امام و ماموم است و این که ماموم بتواند خود را به رتبۀ امام برساند. اوصافی که در سخنان یاد شده از امام علی و امام حسین علیهما السلام برای امام بیان شده است، همگی قابل تعمیم اند و دیگران هم می توانند به آنها دست یازند ولی اوصافی که متکلمان برای امام بیان کرده اند، جنبۀ فرابشری و قدسی دارد و دست یافتن به آن برای دیگران ممکن نیست. در این صورت چگونه می توانند امام را اسوۀ زندگی خود قرار داده، به او اقتدا کنند و امام گونه شوند؟ ارزیابی و نقد 1. متکلمان امامیه که در این بحث مورد نظر می باشند آن دسته از متکلمانی اند که آثار و آرای کلامی آنان، به عنوان عقاید رسمی شیع امامیه به شمار می رود. شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، ابو الصلاح حلبی، محقق طوسی، ابن میثم بحرانی، سدید الدین حمصی، علامه حلی و فاضل مقداد، از برجسته ترین متکلمان امامیه در قرنهای چهارم تا نهم هجری بوده اند. آن چنان که آثار و آرا آنان همواره مورد توجه و استناد شیعیان امامیه بوده است. اگر چه هیچ یک از آنان از مقام عصمت برخوردار نبوده و مجال نقد و نظر در آرا کلامی آنان وجود دارد و چه بسا پاره ای از دیدگاه های آنان نیز مورد نقد پسینیان قرار گرفته است اما در مجموع، نمایندگان و سخنگویان رسمی کلام شیعه امامیه به شمار می روند. هیچ یک از این متکلمان، علم غیب را به عنوان یکی از اوصاف لازم امام و شاخص های ضروری امامت به شمار نیاورده اند بلکه آشکارا آن را رد کرده اند. شیخ مفید گفته است: «امامان اهل بیت علیهم السلام از ضمایر برخی افراد آگاه بودند و حوادث را قبل از وقوع آنها می دانستند. ولی این مطلب از صفات لازم و شرایط امامت آنان نیست ولی خداوند آنان را مورد اکرام ویژۀ خود قرار داده و چنین معرفت هایی را به آنان عطا کرده است تا موجب لطف در اطاعت از آنها و موجب تایید امامت آنان باشد با این حال نباید آنان را عالم به غیب نامید زیرای این نام مخصوص خداوند است که بالذات به اشیا عالم است.» آنچه در متون کلامی شیعه در باب علم امام، مورد تاکید واقع شده این است که امام باید نسبت به معارف و احکام شریعت، علم کامل و بالفعل داشته باشد و نیز باید به مصالح و مفاسد امور مردم و اصول و موازین مدیریت سیاسی، آگاهی کافی داشته باشد. این متکلمان نه تنها آگاهی امام از حقایق غیبی(جز معارف و احکام شریعت) را از صفات لازم امام ندانسته اند، بلکه آگاهی امام از زبان های فنون و حرفه های مختلف را نیز از شرایط لازم امام نشناخته اند. البته سخن در شرط بودن این آگاهی ها در امامت است نه آگاه بودن امام از آنها. اصولا عده ای از متکلمان، صفت عصمت را بی نیاز کننده از مطرح نمودن علم، به عنوان یکی از اوصاف امام دانسته و آن را در شمار صفات امام و شرایط امامت بیان نکرده اند. این جاست که باید از نویسندۀ مقاله «بازخوانی امامت» خواست تا دلیل خود را بر این مدعا که متکلمان امامیه، علم غیب را یکی از اوصاف امام دانسته اند، بیان کند. 2. اعتقاد شیعه به نصب الاهی و نص شرعی در باب امامت، از ابتکارات متکلمان امامیه در قرن سوم و چهارم نبوده، بلکه از نخستین روزهایی که مسالۀ امامت، مورد اختلاف مسلمانان قرار گرفت، مورد توجه و تاکید امامان اهل بیت علیهم السلام و شیعیان آنان بوده است. یکی از روشن ترین دلایل تاریخی این مطلب، احتجاج دوازده نفر از بزرگان مهاجرین انصار با ابوبکر است که همراه مشورت با امیر المومنین علیه السلام و توصیۀ ایشان در مسجد النبی و در حضور شماری از مسلمانان انجام گرفت. آنان در احتجاج خود، بیش از هر چیز بر منصوب بودن امیر المومنین علیه السلام به مقام امامت توسط پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله تاکید ورزیده اند. حدیث غدیر و حدیث منزلت از مهمترین نصوص امامت علی علیه السلام است که آن حضرت و دیگر امامان اهل بیت علیهم السلام و نیز شیعیان در قرن های اول و دوم و پس از آن به آن استناد کرده اند. امیر المومنین علیه السلام در شورای شش نفره که توسط خلیفۀ دوم برای انتخاب خلیفه پس از او تعیین شده بودند، با استناد به حدیث غدیر و منزلت و دلایل دیگر، بر این که امامت، حق او است، احتجاج کرد. حضرت(زهرا سلام الله)، علیها امام حسن(علیه السلام)، عبدالله بن جعفر، عماربن یاسر، اصبغ بن نباته و دیگران نیز به حدیث غدیر بر امامت علی(علیه السلام) احتجاج کرده اند. مناظرۀ هشام بن حکم با عمرو بن عبید معتزلی در این باره که امام باید منصوب از جانب خداوند باشد، مشهور است. هشام تصریح کرده است که او، اساس این مناظره را از امام صادق(علیه السلام) آموخته است. امام رضا (علیه السلام) با استناد به این که امام، باید از صفات والایی چون عصمت و علم کامل به احکام شریعت برخوردار باشد و شناخت این صفات از توان مردم بیرون است. بر لزوم تعیین امام از جانب خداوند و معرفی او توسط پیامبر استدلال کرده است. امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز با استناد به این که غرض از تعیین امام، این است که فردی مصلح که امکان و احتمال تبه کاری در او راه نداشته باشد، به امامت برگزیده شود و گزینش چنین فردی از توان مردم بیرون است، بر نظریۀ انتخاب در امامت، خط بطلان کشیده است. 3. در احادیث بسیاری از امامان اهل بیت(علیهم السلام ) روایت شده است، بر ضرورت وجود امام و پیشوای معصوم در میان امت اسلامی تاکید شده است. اگر چه در بیشتر این روایات، واژۀ عصمت به کار نرفته ولی مفاد و مضمون آن بیان شده است. همان گونه که دربارۀ نبوت نیز با این که عصمت نبی، فی الجمله از مسایل مورد اتفاق مذاهب اسلامی است و آنان بر این مطلب به آیات قرآن استناد می کنند ولی اصطلاح آن در قرآن نیامده است؛ چنان که در سنّت نیز رایج نبوده است. بنابراین آن چه در بحث عصمت پیامبر و امام مطرح می باشد، حقیقت آن است نه مفهوم و اصطلاح آن و این مضمون متضافر و بلکه متواتر است که زمین هیچ گاه از فردی از خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) که عالم به احکام دین باشد تا از تحریف های جاهلان یا معاندان جلوگیری کند و حق را از باطل بازشناسد، خالی نخواهد شد. امیر المومنین علیه السلام، در نهج البلاغه، در موارد گوناگون بر امامت و مرجعیّت علمی اهل بیت(علیهم السلام) به دلیل اینکه حق را به خوبی می شناسند و گمراهی و انحراف در آنان راه ندارد و پیروی از آنان رستگاری و نجات است، تاکید کرده است. امام رضا(علیه السلام) آشکارا معصوم بودن امام را یاد آور شده و تاکید نموده است که پیامبران و امامان، مصداق آیۀ «أفمن یهدی الی الحق احق أن یتبع أمن یهدی الا أن یهدی فما لکم کیف تحکمون» (یونس/35) می باشند. این آیه، یکی از دلایل افضلیت و عصمت امام می باشد. امام (علیه السلام) فرموده است: خداوند بدان جهت پیامبران و امامان را به ویژگی عصمت آراسته است تا حجت او بر مردم باشند. آن حضرت با استناد به آیۀ «لاینال عهدی الظالمین»(بقره/124) بر لزوم معصوم بودن امام و نفی شایستگی غیر معصوم در عهده دار شدن مقام امامت، استدلال کرده است. یکی از آیاتی که متکلمان بر عصمت امام بر آن استدلال کرده اند، آیۀ «أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمر منکم»(نساء/59) است. در روایات اهل بیت(علیهم السلام) اولی الامر به امیر المومنین (علیه السلام) و امامان از ذریۀ او تفسیر شده است. با توجه به دلایل و شواهد یاد شده، چگونه می توان گفت عصمت به عنوان یکی از صفات امام در قرن های اول و دوم مطرح و شناخته شده نبوده و در قرن سوم و چهارم توسط متکلمان شیعه، مطرح شده است؟ 4. آشکار ساختن نشانه های دین، اصلاح معیشت و معنویت مردم، دفاع از مظلومان و برقراری امنیت و گسترش عدالت که در سخنان امیر المومنین(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) به عنوان اهداف امامت و رسالتهای امام بیان شده است، اولا نافی اهداف دیگری چون تبیین معارف و احکام اسلام و بازشناساندن حق از باطل نمی باشد. چنان که این مطالب، در دیگر سخنان آنان بیان شده است و ثانیا: متکلمان شیعه نیز از این اهداف و وظایف غافل نبوده اند، ولی از آن جا که این مطالب، مورد اتفاق شیعه و اهل سنّت بوده است، آنان بر آن چه مختصات تفکر شیعی به شمار می رود، تاکید بیشتری داشته اند. 5. آنچه از کلام امام علی(علیه السلام) در خطبۀ شقشقیه که فرمود: ما أخذ الله علی العلماء الا یقاروا علی کظه ظالم و لاسغب مظلوم به دست می آید این است که امام(علیه السلام) یکی از عالمان اسلامی است و این که همۀ عالمان اسلامی در برابر مظلومان مسئولیّت دارند ولی بر این که علم امام (علیه السلام) از نظر کمیّت و کیفیت با علم دیگران همانند است و علم او به معارف و احکام اسلامی، جنبۀ عادی دارد و او از علم لدنّی و نیز از علم به حقایق غیبی برخوردار نیست، دلالت ندارد. سخنان امام(علیه السلام) در موارد دیگر، خلاف این مطلب را می رساند. چنان که در خطبۀ قاصعه آمده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمومنین(علیه السلام) فرمود: «تو آنچه را من می بینم، می بینی و آنچه را من می شنوم، می شنوی ولی تو پیامبر نیستی» (قاصعه) مضافا دو کابرد خاص و عام دارد. کاربرد خاص آن، به امامت اهل بیت(علیهم السلام) اختصاص دارد و کابرد عام آن دیگر عالمان را هم شامل می شود. 6. از این که در سخن امام حسین(علیه السلام) در بیان اوصاف امام، از نصب الاهی، نص شرعی و عصمت به عنوان صفات امام یاد نشده است، استفاده نمی شود که آن حضرت این اوصاف را برای امام لازم نمی دانسته است زیرا امام(علیه السلام) در مقام بیان همۀ صفات امام نبوده است. امام حسین(علیه السلام) آن سخن را در شرایطی ایراد کرده است که اکثریت مردم، انتخاب و بیعت را به عنوان راه تعیین امام پذیرفته بودند و امام در مقام خطابه یا جدال احسن بود، می بایست در مقام امامت، مطالبی را بیان کند که مورد قبول همگان باشد و حجت را بر آنان تمام کند چنانکه امیرالمومنین(علیه السلام) نیز در احتجاج با معاویه و پیروان او به همین شیوه احتجاج کرده است. 7. در مقالۀ «بازخوانی امامت» در باب اسوه بودن امام برای مردم آمده است: «اسوه بودن زمانی است که سنخیت و تشابهی بین امام و ماموم ممکن باشد. این مشابهت، در امکان رسیدن به مرتبه امام برای مامومین است. وقتی این صفات در آنها به حدی باشد که متکلمین فرموده اند، دیگر اسوه بودن از آن وجودهای محترم برمی خیزد». در این که سنخیّت و مشابهت میان امام و ماموم، نقش تعیین کننده ای در تحقق اهداف امامت و تربیت افراد دارد، سخنی نیست؛ بدین جهت است که خداوند، پیامبران را از جنس بشر برگزیده است نه از جنس فرشته «و لو جعلنه ملکا لجعلناه رجلا»(انعام/9) ولی این مطلب که الگوپذیری، آن گاه امکان دارد که ماموم بتواند در مرتبۀ وجودی امام قرار گیرد، هیچ گونه دلیل عقلی یا تجربی یا وحیانی ندارد و ادعایی بیش نیست. بلکه دلایل قطعی آن را مردود می سازد. امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا یادآور شده است که او، از شیعیان نخواسته است تا در صفات کمال، هم پایۀ او باشند چرا که آنان توانایی آن را ندارند. «الا و انکم لاتقدرون علی ذلک» آن چه امام(علیه السلام) از پیروان خود خواسته و در توان آنهاست، برگزیدن راه پرهیزکاری، پاکدامنی، مجاهدت، عفّت و سداد است: «و لکن اعینونی بورع و اجتهاد و عفه و سداد» وقتی امام سجاد (علیه السلام) که از سرآمدان بشر در عبادت و زهد است دربارۀ امیرالمومنین(علیه السلام) می فرماید: «من یقوی علی عباده علی بن ابی طالب» چه کسی توانایی آن را دارد که چون علی(علیه السلام) عبادت کند. امام حسین(علیه السلام) که فرموده است: «لکم فی اسوه» در روش و نگرش من برای شما، اسوه است. در جای دیگر خود را به عنوان یکی از خاندان نبوت معرفی کرده است؛ کسانی که خداوند، جهان را به خاطر آنان(یا به واسطۀ آنان) آفریده و به واسطه یا به خاطر آنان نیز پایان خواهد داد. «بنا فتح الله و بنا یختم» آیا این ویژگی که امام(علیه السلام) آن را در احتجاج با حاکم مدینه و مروان بن حکم که از او می خواستند با یزید، به عنوان خلیفۀ پیامبر و پیشوای مسلمانان بیعت کنند، فرموده است، از اوصاف عادی بشر است و دسترسی به آن برای دیگران امکان پذیر است؟ امیرالمومنین(علیه السلام) آشکارا فرموده است که هیچ یک از افراد امّت اسلامی را نمی توان با اهل بیت پیامبر مقایسه کرد «لایقاس آل محمد صلی الله علیه و آله من هذه الامه احد» اگر امکان دسترسی ماموم به مرتبۀ وجودی امام، شرط امکان اسوه بودن امام برای مردم باشد، این مطلب در باب اسوه بودن پیامبر نیز شرط خواهد بود. در آن صورت، باید افراد بتوانند خود را به مرتبۀ وجودی پیامبر برسانند و گیرنده و حامل وحی و شریعت شوند. در نادرستی این مطلب تردیدی نیست و نادرستی لازم، دلیل منطقی بر نادرستی ملزوم است و این سخن که اسوه بودن پیامبر، در جنبۀ بشری اوست «انا بشر مثلکم» نه در جنبۀ دریافت وحی و شریعت که نمی توان چون او شد(نوشتار بازخوانی امامت) اشکال پیشین را برطرف نمی سازد زیرا حاصل سخن مذکور این است که با این که افراد نمی توانند به خصلت فوق بشری پیامبر دست یازند، ولی می توانند از جنبۀ بشری او الگو برداری کنند و به آن نایل شوند. در این صورت داشتن صفات فوق بشری در پیامبر، مانع از اسوه بودن در جنبۀ بشری نیست. این سخن را در مورد امام نیز می توان گفت. بنابراین، بر متکلمان امامیه در اثبات صفاتی فوق بشری چون عصمت و علم لدنی برای امام اشکالی وارد نخواهد شد. ... مبلغ قابل پرداخت 26,000 تومان توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.نام و نام خانوادگیایمیلموبایلتصویر امنیتی پرداخت توسط بانک سایر بانکها بانک پارسیان بانک ملت پرداخت و دانلود پشتیبانی خرید برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید انتشار : ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ تعداد بازدید : 49 فیسبوکگوگل پلاسلینکدینتویترکلوبفیسنما × Close گزارش تخلف (در صورت وجود مشکل توضیح دهید تا رسیدگی شود) از ارسال گزارشات پی در پی و بدون دلیل جدا خودداری فرمایید.نام و نام خانوادگیایمیلتوضیحاتتصویر امنیتی را وارد نماییدارسال گزارش محبوب ترین ها دیود دستور دارويي دست مصنوعي سيبرنتيكي شبكه-هاي-توزيع-مويرگي-در-بازار-ايران شطرنج شترمرغ شركت-هما-تئوري-هاي-مديريت-58-ص دايره-64-ص شناخت-مودم-11-ص شناخت-فرهنگها-در-فروش-بين-المللي پرفروش ترین ها بررسي زيباشناسي و نحو مونتاژ سكانس خودكشي سرباز پايل در دستشويي آسايشگاه در فيلم غلاف تمام فلزي ( Full Metal Jacket) 26 ص بودجه ریزی عملیاتی الگویی برای ارتقاء نظام مدیریت مالی در شهرداری ها 27 ص جامعه شناسي حقوقي 18 ص دستور دارويي تبخیر کننده ها عوامل موثر در خرابی و خسارت راه ها و سطوح آسفالتی 22 ص کارآموزی کامپیوتر - شبکه 62 ص نظريه تكامل شغلي دونالد سوپر زندانها در دوران بنی امیه 16 ص دست مصنوعي سيبرنتيكي کارخانه تولید آبلیمو - مجتمع صنایع تبدیلی مرکبات میناب 13 ص كاغذ ابر و باد تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد